Η Air Europa επεκτείνει τις φιλοδοξίες της στην Λατινική Αμερική. Έχει σταθερές παραγγελίες για οχτώ αεροσκάφη τύπου Μπόινγκ 787, αλλά ο Πρόεδρος της Juan Jose Hidalgo ανακοίνωσε πρόσφατα την απόκτηση 22 αεροσκαφών τέτοιου τύπου έως το 2020-2022. Ο ίδιος σχεδιάζει να τα χρησιμοποιήσει στις αερογραμμές της Λατινικής Αμερικής. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν την πόλη του Μεξικό, την Μπογκοτά, την Καρθαγένη και το Κίτο.

Αυτή την στιγμή η Iberia αποτελεί την κυρίαρχη δύναμη και στις τρεις αυτές αερογραμμές της Λατινικής Αμερικής, όπου ανταγωνίζεται την Air Europa και βρίσκεται στην πρώτη θέση γενικά από την Ισπανία ως την Λατινική Αμερική. Η Air Europa έχει επιλέξει ωστόσο γραμμές που έχουν εγκαταλειφθεί από την μεγαλύτερη αντίπαλο της και ο κύριος Hidalgo δήλωσε ότι η εταιρεία σχεδιάζει «πτήσεις σε όλους τους προορισμούς που καλύπτονται από την Iberia». Η ζυγαριά κλείνει προς την Air Europa στο μεγαλύτερο μέρος της περιοχής που βρίσκεται εκτός Κεντρικής Αμερικής. Η Iberia έχει εγκαταλείψει γενικά την Καραϊβική.

Η Air Europa διαθέτει ένα πλεονέκτημα μοναδιαίου κόστους και αναπτυξιακές φιλοδοξίες. Το γεγονός αυτό συνιστά αξιόπιστη απειλή για το δίκτυο της Iberia στην Λατινική Αμερική. Θα πρέπει να επιτευχθεί μια αναδιάρθρωση του κόστους της Iberia προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω εξασθένιση του πιο πολύτιμου δικτύου της.

Η Iberia διαθέτει περισσότερο από το διπλάσιο μέγεθος της Air Europa από την Ισπανία μέχρι την Λατινική Αμερική.

Η Air Europa ανακοίνωσε στις 13 Σεπτεμβρίου 2013 ότι ξεπέρασε την Iberia για πρώτη φορά όσον αφορά στον αριθμό των καθημερινών δρομολογίων τον Αύγουστο του 2013, εκτελώντας 214 δρομολόγια την ημέρα σε σύγκριση με τα 207 δρομολόγια την ημέρα της Iberia.. Σε αυτά δεν συνυπολογίζονται πιθανότητα τα δρομολόγια express της Iberia (ή η δικαιοδόχος της Iberia, Air Nostrum) και γι’ αυτό πρακτικά υπερβάλει ως προς τις σχετικές θέσεις των δυο.

Σύμφωνα με την Innovata, η Iberia διαθέτει περίπου δυόμιση φορές τις συχνότητες και τις θέσεις της Air Nostrum συνολικά και περισσότερο από το διπλάσιο των θέσεων της σε γραμμές της Λατινικής Αμερικής.

Παρ’ όλα αυτά, η Air Europa αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστή της Iberia, γεγονός που επισημαίνεται στα στοιχεία κυκλοφορίας του Σεπτεμβρίου του 2013 από την AENA, σύμφωνα με τα οποία η Air Europa εμφανίζεται ως ο πιο γρήγορα αναπτυσσόμενος αερομεταφορέας στο Αεροδρόμιο της Μαδρίτης (με ανάπτυξη της τάξης του 23% από χρόνο σε χρόνο). Τα σχέδια της για προσθήκη ενός αεροσκάφους μεγάλων αποστάσεων έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική λιτότητας που έχει επιβληθεί στην Iberia από την μητρική της IAG.

Η Λατινική Αμερική είναι σημαντική τόσο για την Iberia όσο και για την Air Europa
Η Λατινική Αμερική αποτελεί σημαντικό κομμάτι των διεθνών δικτύων και των δυο αερομεταφορέων. Εκ πρώτης όψεως, ωστόσο, τα δυνατά τους σημεία εντοπίζονται σε διαφορετικές χώρες. Για την Iberia, το 52% της μεταφορικής της ικανότητας σε θέσεις αφορά στο διεθνή χώρο και το 26% της διεθνούς μεταφορικής της ικανότητας σε θέσεις αφορά σε πτήσεις προς την Λατινική Αμερική. Οι μεγαλύτερες χώρες της Λ.Α. που καλύπτει είναι η Βραζιλία, η Αργεντινή και το Μεξικό.

Για την Air Europa, το 44% της μεταφορικής της ικανότητας σε θέσεις είναι διεθνές και το 36% της διεθνούς μεταφορικής της ικανότητας σε θέσεις αφορά σε πτήσεις προς την Λατινική Αμερική. Οι μεγαλύτερες χώρες της Λ.Α. που καλύπτει είναι η Δομινικανική Δημοκρατία, η Κούβα, η Αργεντινή, το Περού και η Βενεζουέλα.

Οι δυο αεροπορικές εταιρείες βρίσκονται σε ευθεία κόντρα μόνο στις γραμμές του Μπουένος Άιρες, του Καράκας και της Λίμα
Μια ματιά στις δέκα πρώτες διεθνής διασυνδέσεις της ASK για κάθε αερομεταφορέα αποκαλύπτει ότι οι δυο τους συναγωνίζονται μόνο σε τρεις διασυνδέσεις (Μαδρίτη-Μπουένος Άιρες, Καράκας και Λίμα). Η γραμμή, Μαδρίτη-Μπουένος Άιρες, ωστόσο, αποτελεί την πιο σημαντική διαδρομή μεγάλης απόστασης και για τους δυο μεταφορείς και η Iberia διαθέτει περισσότερο από το διπλάσιο της μεταφορικής ικανότητας σε θέσεις σε σχέση με την Air Europa σε αυτή την διαδρομή.

Στο Καράκας και στην Λίμα, οι οποίες βρίσκονται από κοινού στις κορυφαίες πέντε διαδρομές μεγάλης απόστασης της Iberia, η Iberia διατηρεί επίσης κυρίαρχη θέση στην αγορά, παρόλο που το μερίδιο της Air Europa βρίσκεται πιο κοντά σε αυτή. Τα σχετικά μερίδια των δυο σε αυτές τις τρεις διαδρομές διατηρούνται σε σχετικά σταθερά επίπεδα τα τελευταία δυο χρόνια, παρόλο που η Iberia έχει γνωρίσει διάβρωση του μεριδίου της στην Λίμα και μικρό κέρδος στην γραμμή του Καράκας (σε βάρος της CONVIASA).

Η μεταφορική ικανότητα της Iberia περιορίζεται στην Λατινική Αμερική καθώς η Air Europa επιστρέφει σε τροχιά ανάπτυξης
Ενώ η μεταφορική ικανότητα της Iberia σε θέσεις στην Λατινική Αμερική είναι περισσότερο από δυο φορές μεγαλύτερη εκείνης της Air Europa για το 2013, η εταιρία γνωρίζει πτώση της μεταφορικής της ικανότητας από το 2011. Η Air Europa γνωρίζει επίσης πτώση της μεταφορικής της ικανότητας από το 2011, αλλά σε μικρότερο ρυθμό και έχει γνωρίσει αύξηση το 2013 σε σχέση με το 2012.

Επιπλέον, ενώ η μεταφορική ικανότητα της Iberia σε θέσεις στην περιοχή με δυσκολία παραμένει ίδια με εκείνη του 2005, εκείνη της Air Europa έχει αυξηθεί κατά 60% κατά την ίδια περίοδο (πηγή δεδομένων: Επίσημος Οδηγός Αεροπορικών Γραμμών). Το 2003, η Iberia χρησιμοποίησε τέσσερις φορές τον ίδιο αριθμό θέσεων από την Ισπανία στην Λατινική Αμερική όπως η Air Europa το 2013.

Η ιστορία είναι παρόμοια σε κάθε μια από τις υπό περιοχές της Λατινικής Αμερικής, εκτός από την Κεντρική Αμερική, όπου η Air Europa έχει μειωμένη μεταφορική ικανότητα και ηIberia παρέμεινε σταθερή από το 2011. Ρίχνοντας μια ματιά στις υπό-περιοχές με την σειρά του συνολικού τους μεγέθους, ανάλογα με τις θέσεις τους από την Ισπανία, εξετάζουμε την Άνω Νότια Αμερική, την Κάτω Νότια Αμερική, την Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική.

Άνω Νότια Αμερική: η Air Europa πλησιάζει με γρήγορους ρυθμούς
Από την Ισπανία ως την Άνω Νότια Αμερική, η Iberia κατέχει ηγετική θέση στην αγορά με 44% των θέσεων, ακολουθούμενη από την Avianca με 18% και την Air Europa με 16%.

Παρόλα αυτά, οι μειώσεις στην μεταφορική ικανότητα της Iberia και η ανάπτυξη της Air Europa τα τελευταία χρόνια έχουν φέρει το πολλαπλάσιο των θέσεων της Air Europa για την Iberia από το εφταπλάσιο περίπου το 2009 σε λιγότερο από το τριπλάσιο το 2013. Επιπλέον, στα σχέδια της Air Europa βρίσκεται η μελλοντική περαιτέρω αύξηση της μεταφορικής της ικανότητας στην Άνω Νότια Αμερική το χειμώνα 2013/2014 και τόσο η Avianca όσο και η τέταρτη στην κατάταξη LAN έχουν αυξήσει την παρουσία τους την τελευταία χρονιά.

Κάτω Νότια Αμερική: η Air Europa πλησιάζει και εδώ
Από την Spain ως την Κάτω Νότια Αμερική η Iberia κατέχει και πάλι ηγετική θέση στην αγορά με 47% των θέσεων, ακολουθούμενη από την Aerolineas Argentinas με 22% και την Air Europa με 20%. Η Iberia χρησιμοποιεί τέσσερις φορές τον ίδιο αριθμό θέσεων με την Air Europa στην υπό-περιοχή το 2013, αλλά το πολλαπλάσιο αυτό έχει πέσει από το δεκαπλάσιο το 2003 (και περισσότερο από το επταπλάσιο το 2009).

Η Air Europa αύξησε σημαντικά την μεταφορική της ικανότητα στα μέσα του 2013, ενώ η LAN σημείωσε μια μικρή μείωση.

Στην Κεντρική Αμερική η Iberia επεκτείνει ωστόσο την κυρίαρχη θέση της.
Στρεφόμενοι στην Κεντρική Αμερική, μια προσοδοφόρα αγορά, αυτή συνιστά μια υπό-περιοχή μέγιστης κυριαρχίας για τη Iberia, με 72% των θέσεων, ακολουθούμενη από την Aeromexico με 15%. Αποτελεί την πιο αδύναμη περιοχή για την Air Europa: καθώς η εταιρεία έχει μόλις 9% των θέσεων από την Ισπανία ως την Κεντρική Αμερική. Αντίθετα με άλλες υπόπεριοχές, η Iberia έχει ενισχύσει την μεταφορική της ικανότητα (αν και ελάχιστα) από το 2011, ενώ η Air Europa έχει μειώσει την μεταφορική της ικανότητα. Το 2013, η Iberia χρησιμοποιεί κάτι λιγότερο από το τριπλάσιο του ίδιου αριθμού θέσεων με την Air Europa στην υπό-περιοχή.

Το πολλαπλάσιο αυτό έχει αυξηθεί από λίγο περισσότερο από το ένα το 2011, αλλά έχει πέσει από το 3.5 το 2004 (και περισσότερο από το εξαπλάσιο το 2008). Η νέο εισερχόμενη Pullmantur Air έχει σήμερα ένα μερίδιο 4%, αποκτώντας μερικό κέρδος σε βάρος της Air Europa.

Στην Καραϊβική η Air Europa αποκτά ηγετική θέση καθώς η Iberia αποσύρεται
Η Iberia έχει εγκαταλείψει σήμερα την Καραϊβική, τουλάχιστον επί του παρόντος, έχοντας εκτελέσει την τελευταία της πτήση νωρίτερα αυτή την χρονιά. Ο θυγατρικός της IAG αερομεταφορέας, η British Airways επωμίζεται αυτή την στιγμή το χρέος του ομίλου στην Λατινική Αμερική. Αυτό παρακίνησε τον Υπουργό Βιομηχανίας της Ισπανίας Jose Manual Soria να αποκαλέσει τον Δεκέμβριο του 2012 το σχέδιο ανακατεύθυνσης της πτήσης της Iberia από την Μαδρίτη στην Αβάνα μέσω του Λονδίνου “απαράδεκτο”.

Το 2003, η Iberia είχε 40% περισσότερες θέσεις σε σχέση με την Air Europa στην υπό-περιοχή, αλλά η μεταφορική της ικανότητα έπεσε κάτω από αυτό της ανταγωνίστριας της το 2007.

Η Air Europa κατέχει σήμερα αναμφισβήτητη ηγετική θέση σε διαδρομές από την Ισπανία στην Καραϊβική, με 84% των θέσεων, το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς που κατέχει σε οποιαδήποτε υπό-περιοχή. Η Cubana de Aviacion έρχεται δεύτερη με 9% και η νέο εισερχόμενη Pullmantur Air έχει 8%.

Η Air Europa αυξάνει διασυνδέσεις και συχνότητες ενώ η Iberia μειώνει
Η Air Europa παρακολουθεί προσεκτικά την Iberia, δημιουργώντας διασυνδέσεις όπως με τον Άγιο Δομίνικο και την Αβάνα ενώ η Iberia έχει πάψει να εκτελεί τέτοιες διαδρομές. Μια σύγκριση στις πρόσφατες αλλαγές στις διασυνδέσεις προς την Αμερική επισημαίνει την τρέχουσα διαφορά στην δυναμική των δυο αερομεταφορέων. Από την έναρξη του 2012, η Air Europa έχει ανοίξει πέντε νέες διαδρομές, έχει αυξήσει την συχνότητα σε πέντε διαδρομές, έχει μειώσει την συχνότητα σε μία και έχει διακόψει την εκτέλεση μιας διαδρομής. Σε αντίθεση, η Iberia δεν έχει δημιουργήσει νέες διασυνδέσεις, έχει αυξήσει την συχνότητα της σε δυο, έχει μειώσει την συχνότητα της σε τρεις και έχει διακόψει πέντε.

Η Air Europa φέρεται να σχεδιάζει να λανσάρει νέο δρομολόγιο Μαδρίτης-Ασουνσιόν δυο φορές την εβδομάδα και να επενδύσει 91 εκατομμύρια ευρώ σε διάστημα τριών ετών στην Παραγουάη, σύμφωνα με τον πρόεδρο της συμβουλευτικής εταιρίας Mercapital Ángel Fernández Álvarez (EFE, 03-Σεπτ-2013). Η διαδρομή αυτή θα αποτελεί την πρώτη απευθείας σύνδεση ανάμεσα στην Παραγουάη και την Ευρώπη, σύμφωνα με την Innovata.

Στην διαδρομή Μαδρίτη- Σαλβαδόρ, η συχνότητα της Air Europa πρόκειται να αυξηθεί σε καθημερινό επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2013. Επίσης η εταιρία σχεδιάζει διαρκής συνδέσεις με το Σαντιάγο, την Κόρδοβα (Αργεντινή) και το Μοντεβιδέο. Σύμφωνα με την Innovata, η Air Europa είναι και θα είναι ο μοναδικός αερομεταφορέας που εκτελεί δρομολόγια στο Σαλβαδόρ. Η Air Europa σχεδιάζει να αυξήσει την συχνότητα των δρομολογίων Μαδρίτης Μοντεβιδέο από την άνοιξη του 2014 μετά την «επιτυχία από την πρώτη μέρα» που σημείωσε αυτή η διαδρομή, σύμφωνα με τον κύριο Hidalgo, ο οποίος είπε ότι ήταν η διαδρομή με την καλύτερη απόδοση στην εικοσαετή ιστορία του αερομεταφορέα (El Pais, 01-Οκτ-2013), με τον μέσο όρο του συντελεστή φορτίου να υπερβαίνει το 80%. Σχεδιάζει να ενισχύσει την συχνότητα στο Μοντεβιδέο προσθέτοντας δυο επιπλέον εβδομαδιαία δρομολόγια μέσω του επικείμενου κομβικού σημείου στο Σαλβαδόρ.

Ο Νότιο-Ατλαντικός πόλεμος των λέξεων
Όπως συμβαίνει συχνά όταν το διακύβευμα είναι σημαντικό, η μάχη για τον Νότιο Ατλαντικό έχει οδηγήσει σε ορισμένες θέσεις. Ο κύριος Hidalgo της Air Europa περνά στην επίθεση, ισχυριζόμενος ότι ο αερομεταφορέας του τυγχάνει όλο και μεγαλύτερης προτίμησης για τους Ευρωπαίους που πετούν προς την Αμερική και την Καραϊβική, ενώ συνιστά τον επιλεγμένο αερομεταφορέα Αμερικανών που ταξιδεύουν στην Ευρώπη.

Ο Willie Walsh, διευθύνων σύμβουλος της μητρικής της Iberia, της IAG, παραμένει ψύχραιμος μπροστά σε αυτή την προοπτική: «Αν νομίζουν ότι μπορούν να έχουν κέρδος σε αγορές όπου η Iberia έχει χάσει χρήματα, το μόνο που έχει να κάνει κανείς είναι να τους ευχηθεί καλή τύχη» (Cinco Dias, 25-Σεπτ-2013). Αντικατοπτρίζοντας ίσως την δυσφορία του, όντας σε άμυνα, προσέθεσε: «Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι αντιμετωπίζουμε μεγαλύτερο ανταγωνισμό, αλλά αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει να αλλάξουμε, να είμαστε ελκυστικοί στους πελάτες μας και να κερδίζουμε χρήματα ενόψει επιθετικών ανταγωνιστών, στην Ισπανία και στην Λατινική Αμερική.»

Ο διευθύνων σύμβουλος της Iberia Luis Gallego αντιπαρήλθε την απειλή που προβάλει από την δημιουργία του κόμβου της Air Europa στην Μαδρίτη: «Κοιτάξτε σε άλλε Ευρωπαϊκά αεροδρόμια όπου υπάρχουν κόμβοι και πόσες εταιρείες βρίσκονται εκεί. Δεν είναι πολύ βιώσιμο το να έχει κανείς δυο αεροπορικές εταιρίες στον ίδιο κόμβο.» Αν και κάτι τέτοιο συμβαίνει, ωστόσο δεν μοιάζει να ακούγεται πολύ ως επιβεβαίωση της απειλής της Air Europa.

Το πλεονέκτημα κόστους της Air Europa έναντι του πλεονεκτήματος του δικτύου και των προϊόντων της Iberia
Ο κύριος Walsh άγγιξε την καρδιά του ζητήματος όταν είπε ότι η βάση κόστους της Iberia την ανάγκασε να κλείσει γραμμές, σημειώνοντας ότι, “δεν θα υπήρχε μεγάλη διαφορά αν ήταν ελεύθερη να προσγειωθεί σε αυτά τα αεροδρόμια.»

Το μοναδιαίο κόστος της Air Europa (κόστος ανά διαθέσιμο χιλιόμετρο καθίσματος, CASK) κυμαίνεται μεταξύ 5 και 6 σεντς του ευρώ, κατά πολύ χαμηλότερα εκείνου της Iberia που κυμαίνεται μεταξύ των 8 και 9 σεντς του ευρώ, παρά την μεγαλύτερη μέση απόσταση πτήσης της Air Europa.

Παρ’ όλα αυτά, η Air Europa έχει υπάρξει ζημιογόνα, με την έννοια ότι τα προϊόντα και το δίκτυο της δεν έχουν σταθεί ικανά να προσελκύσουν την απαραίτητη πριμοδότηση. Καθώς εκμεταλλεύεται την αναδιάρθρωση της Iberia και της μειώσεις στην χωρητικότητα για την ανάπτυξη του δικτύου της επεκτεινόμενη στην Λατινική Αμερική και αλλού, το μοναδιαίο πλεονέκτημα κόστους θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμο στο να ειδοποιεί όταν η οικονομία και η ζήτηση της Ισπανίας στα αεροπορικά ταξίδια ενισχυθεί για ακόμα μια φορά. Στο μεταξύ, η αποδοτικότητα του κόστους βρίσκεται επίσης στην ατζέντα.

Ο κ Walsh της IAG και ο κ Gallego της Iberia δεν ανήκουν στο είδος των διευθυντών αεροπορικών εταιριών που χώνουν το κεφάλι τους στην άμμο πάνω στο ζήτημα του ανταγωνισμού. Αυτή την στιγμή, εστιάζουν την προσοχή τους στις κοστολογικές μειώσεις στην ζημιογόνο Iberia, παρόλο που η διαφορά κόστους με την χαμηλότερου κόστους Air Europa μοιάζει να είναι πολύ μεγάλο για να κλείσει εντελώς.

Ενδεχομένως ελπίζουν ότι η ανωτερότητα του δικτύου της Iberia και η τοποθέτηση των προϊόντων της product positioning θα είναι αποτελεσματικά όταν ολοκληρωθεί η αναδιάρθρωση της και μειωθεί το κόστος της.