Άνθιση γνωρίζουν οι Ρωσικές αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους με μια σειρά πρόσφατων εξελίξεων να δείχνουν άνοιγμα της ανατολικής αγοράς αερομεταφορέων χαμηλού κόστους. Μετά την κατάρρευση των μοναδικών αερομεταφορέων χαμηλού κόστους της χώρας, των Avianova και Sky Express, τον Οκτώβρη του 2011, δεν υπήρξε εγχώρια αγορά εταιριών χαμηλού κόστους , σημειώθηκε ωστόσο αύξηση αερομεταφορέων χαμηλού κόστους διεθνούς εμβέλειας από ξένους αερομεταφορείς.

Η εγχώρια αγορά θα μπορούσε επίσης να γνωρίσει ώθηση αν η Ρωσία επέτρεπε στους ξένους αερομεταφορείς χαμηλού κόστους να ανταγωνιστούν εντός συνόρων, κάτι το οποίο εξετάζεται επί του παρόντος. Μια τέτοια αλλαγή πολιτικής θα μπορούσε να οδηγήσει στην εισαγωγή εγχώριων υπηρεσιών από κορυφαίους ευρωπαϊκούς ομίλους αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους, όπως η Easy Jet και η Ryanair, καθώς και στο άνοιγμα νέων θυγατρικών εταιριών χαμηλού κόστους από Ρωσικές ομάδες αερομεταφορέων γενικών υπηρεσιών, όπως η Aeroflot και η Transaero.

Η Easy Jet έχει παρουσιάσει σχέδια εισαγωγής στη Ρωσική αγορά το 2013, αρχικά με πτήσεις από το Γκάτγουικ του Λονδίνου στην Μόσχα αλλά ο αερομεταφορέας ενδιαφέρεται επίσης για διάφορα άλλα διεθνή δρομολόγια από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελβετία στην Ρωσία. Η Ryanair ενδιαφέρεται επίσης να εισαχθεί στην Ρωσική αγορά και έχει υποβάλει αίτηση για δικαιώματα κυκλοφορίας στην αγορά Ηνωμένου Βασιλείου – Ρωσίας.

Σε μια προσπάθεια προώθησης του διεθνούς ανταγωνισμού και μείωσης των ναύλων εσωτερικού, η Ομοσπονδιακή Αντιμονοπωλιακή Υπηρεσία της Ρωσίας (FAS) δήλωσε τον Οκτώβρη του 2012 ότι η Ρωσική Κυβέρνηση μπορεί να επιτρέψει σε ξένες εταιρίες χαμηλού κόστους να λειτουργήσουν για πρώτη φορά στην Ρωσική αγορά. Ο επικεφαλής της FAS Igor Artemyev είπε: « Το ζήτημα της πρόσκλησης ξένων αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους στην εγχώρια αγορά και της ανάπτυξης υποδομών για την δημιουργία ενός Ρωσικού αερομεταφορέα χαμηλού κόστους συζητείται πλέον πολύ έντονα.»

Άνοιγμα της εγχώριας αγοράς μπορεί να προκαλέσει το λανσάρισμα αερομεταφορέων χαμηλού κόστους από ήδη εγκατεστημένες ρωσικές εταιρίες

Το άνοιγμα της Ρωσικής εγχώριας αγοράς σε ξένους αερομεταφορείς χαμηλού κόστους μπορεί να παρακινήσει Ρωσικές αεροπορικές εταιρίες, όπως οι Transaero και Aeroflot, να προωθήσουν δικούς τους αερομεταφορείς χαμηλού κόστους σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν τα μερίδια αγοράς έναντι αλλοδαπών αερομεταφορέων χαμηλού κόστους. Άλλοι ρωσικοί αερομεταφορείς συμπεριλαμβανομένων των UTair και S7 μπορεί επίσης να λανσάρουν δικούς τους αερομεταφορείς χαμηλού κόστους.

Οι δυο μεγαλύτεροι Ρωσικοί αερομεταφορείς, Transaero και Aeroflot, έχουν ήδη εκφράσει την πιθανότητα έναρξης δυο εργασιών χαμηλού κόστους, συμπληρώνοντας εν μέρει το κενό που άφησαν οι Avianova και Sky Express. Αλλά κανένας αερομεταφορέας δεν έχει ακόμα ανακοινώσει οποιαδήποτε επιχειρηματικά σχέδια.

Τον Ιούνιο του 2012 η γενική διευθυντής της Transaero Olga Pleshakova, είπε ότι η εταιρία διερευνούσε την πιθανότητα ίδρυσης ενός αερομεταφορέα χαμηλού κόστους για την λειτουργία πτήσεων από την Μόσχα στην Αγία Πετρούπολη καθώς και για προορισμούς στην κεντρική και νότια Ρωσία. Στο μεταξύ στο πλαίσιο της στρατηγικής ανάπτυξης της Aeroflot υπάρχει η πρόβλεψη ίδρυσης ενός χαμηλού κόστους αερομεταφορέα έως το 2025. Ο αερομεταφορέας αυτός θα δημιουργείτο από μια από τις περιφερειακές θυγατρικές εταιρίες του ομίλου της Aeroflot.

Η airBaltic αποτελεί αυτή την στιγμή το κυρίαρχο χαμηλού κόστους αερομεταφορέα στην Ρωσία

Αυτή την στιγμή, η μοναδική χαμηλού κόστους δραστηριότητα στην Ρωσία αφορά στην παροχή διεθνών υπηρεσιών στην Ευρώπη και στην Μέση Ανατολή. Η airBaltic με έδρα την Λετονία έχει αυτή την στιγμή ηγετική θέση στην λειτουργία χαμηλού κόστους αερομεταφορέων μέσα στην Ρωσία, ακολουθούμενη από την Ισπανική Vueling, τις Flydubai και Air Arabia των ΗΑΕ, την Γερμανική Germanwings, την Τουρκική Pegasus, την Αυστριακή NIKI, την Νορβηγική Air Shuttle και τις Ιταλικές Air One Smart Carrier & Blu- Express.

Οι δέκα ξένοι αερομεταφορείς χαμηλού κόστους που παρέχουν από κοινού υπηρεσίες στην Ρωσία παρέχουν περίπου 33.000 θέσεις εβδομαδιαίως προς και από την χώρα, σύμφωνα με την στοιχεία της Innovata. Τα στοιχεία αυτά ισοδυναμούν με το ποσοστό διεθνούς διείσδυσης των αερομεταφορέων χαμηλού κόστους στην διεθνή αγορά της Ρωσίας που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το 3% (ο συνολικός αριθμός των διεθνών θέσεων στην Ρωσική διεθνή αγορά ξεπερνά πλέον το ένα εκατομμύριο).

Αυτή την στιγμή υπάρχουν περίπου 22 διεθνή δρομολόγια προς και από την Ρωσία που διενεργούνται από αερομεταφορείς χαμηλού κόστους. Από αυτά, μόνο τα οχτώ είναι ανταγωνιστικά άλλων αερομεταφορέων ( γενικών υπηρεσιών).

Η Air Arabia αυξάνει σημαντικά την παρουσία της στην Ρωσική αγορά

Όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον εκδηλώνεται στην Ρωσία από ξένους αερομεταφορείς χαμηλού κόστους τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένων των Air Arabia, easyJet και Ryanair.

Στις αρχές Οκτωβρίου 2012 η Air Arabia ξεκίνησε δυο εβδομαδιαία δρομολόγια μεταξύ Sharjah-Ufa και δυο εβδομαδιαία δρομολόγια μεταξύ Sharjah-Kazan. H Ufa και το Kazan αποτελούν τον τρίτο και τέταρτο ρωσικό προορισμό της εταιρίας μετά την Μόσχα (Ντομοντέντοβο) και το Ekaterinburg. Η Air Arabia έγινε ο δεύτερος αερομεταφορέας χαμηλού κόστους στην Ufa και το Kazan μετά την Pegasus.

Η Air Arabia προσφέρει αυτή την στιγμή γύρω σεις 4000 θέσεις μετ’ επιστροφής εβδομαδιαία στην αγορά Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Ρωσίας, από τις περίπου μόλις 800 θέσεις πριν από έναν μήνα. Η Air Arabia είναι μια από τους τέσσερις μεγαλύτερους αερομεταφορείς στην αγορά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Ρωσίας, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 12 % της συνολικής αγοράς. Η Fly Dubai αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο αερομεταφορέα στην αγορά ( μετά τα Εμιράτα και μπροστά από την Aeroflot), με 5000 θέσεις μετ επιστροφής, κατέχοντας το 14% του μεριδίου της παγκόσμιας αγοράς.

Το 26% του ποσοστού διείσδυσης που έχουν επιτύχει οι εταιρίες χαμηλού κόστους στην αγορά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Ρωσίας, δείχνει την προοπτική που μπορεί να έχουν οι εταιρίες χαμηλού κόστους στην τόνωση της ζήτησης διαδρομών προς και από την Ρωσία. Εφόσον τους δοθεί η ευκαιρία οι εταιρίες χαμηλού κόστους θα μπορέσουν ίσως να επιτύχουν παρόμοια ποσοστά διείσδυσης σε άλλες διεθνής αγορές συμπεριλαμβανομένων των αγορών της Ισπανίας, της Τουρκίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι εταιρίες χαμηλού κόστους αντιπροσωπεύουν το 19% της συνολικής αποδοτικότητας μεταξύ της Ρωσίας και Ισπανίας, το 8% μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας και 0% μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένου Βασιλείου.

Η αγορά Ρωσίας- Γερμανίας είναι μακράν η μεγαλύτερη από τις αγορές με πάνω από 110.000 θέσεις μετ’ επιστροφής εβδομαδιαία. Η Γερμανία αποτελεί το μακρινότερο διεθνή προορισμό από την Ρωσία αλλά σήμερα μόνο ένας αερομεταφορέας χαμηλού κόστους, η Germanwings, λειτουργεί μεταξύ των δυο χωρών.

Αυξάνεται το ενδιαφέρον στην Ρωσία από την easyJet και την Ryanair

Η easyJet έλαβε πρόσφατα άδεια από την Πολιτική Αεροπορία του Ηνωμένου Βασιλείου (CAA) για το λανσάρισμα διπλών καθημερινών υπηρεσιών από το Γκάτγουικ του Λονδίνου στο Ντομοντέντοβο της Μόσχας στις αρχές του 2013. Η EasyJet θα είναι η πρώτη εταιρία χαμηλού κόστους στην αγορά Ηνωμένου Βασιλείου και Ρωσίας. Ο αερομεταφορέας σχεδιάζει να εξυπηρετήσει 230.000 επιβάτες μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του.

Η προοπτική των εταιριών χαμηλού κόστους στην αγορά Ηνωμένου Βασιλείου και Ρωσίας, η οποία αυτή την στιγμή αποτελείται από περίπου 24.000 διαδρομές μετ επιστροφής αλλά με σημαντική δυναμική ανάπτυξης λόγω της αύξησης των φτηνών εισιτηρίων, είναι τεράστια. Η British Airways αποτελεί αυτή την στιγμή μακράν τον μεγαλύτερο αερομεταφορέα στην αγορά, αντιπροσωπεύοντας γύρω στο 52% των θέσεων μεταξύ των δυο χωρών. Η εξαγορά της bmi από την British Airways στις αρχές του χρόνου έχει καταστήσει την Βritish Αirways, τον μοναδικό Βρετανικό αερομεταφορέα που εξυπηρετεί την Ρωσία, δημιουργώντας μιας ευκαιρία για την EasyJet.

Τρεις ρωσικές αεροπορικές εταιρίες εξυπηρετούν την Μεγάλη Βρετανία, οι Aeroflot, Transaero & Rossiya. Η ΒΑ, Aeroflot και Transaero, παρέχουν σήμερα υπηρεσίες στην αγορά του Λονδίνου-Μοσχας με την ΒΑ να συνδέει το Hethrow με το Ντομοντέντοβο την Transaero  να συνδεει το Heathrow με την Μόσχα (Domodedovo & Vnukovo) και την Aeroflot να συνδέει το Heathrow και το Gatwick με το αεροδρομιο Sheremeytavo της Μόσχας. ( Η Rossiya εξυπηρετεί το Gatwick από το Pulkovo της Αγ. Πετρούπολης.)

Η easyJet φέρεται να εξετάζει την πιθανότητα λειτουργία πτήσεων προς πέντε Ρωσικές πόλεις από το Λονδίνο, το Εδιμβούργο και το Μάντσεστερ. Επίσης εξετάζεται το ενδεχόμενο διενέργειας πτήσεων προς την Ρωσία από την Ελβετία. Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της easyJet Carolyn McCall δήλωσε ότι η αεροπορική εταιρία είναι «ευχαριστημένη με την απόκτηση του δικαιώματος πτήσης μεταξύ του Γκάτγουικ και της Μόσχας. Πιστεύουμε ότι αυτή είναι η σωστή απόφαση για τους καταναλωτές τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στην Ρωσία.»

Αυτή την στιγμή δεν υπάρχει υπάρχουν απευθείας πτήσεις από το Εδιμβούργο ή το Μάντσεστερ προς οποιοδήποτε προορισμό στην Ρωσία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Innovata. Στην Ελβετία, τόσο η Aeroflot όσο και η Swiss διενεργούν πτήσεις προς την Ρωσία, τόσο από την Γενέβη όσο και από την Ζυρίχη.

Στο μεταξύ, η Ryanair αναζητά άδεια για την προώθηση των υπηρεσιών μεταξύ Ιρλανδίας και Ρωσίας με λεπτομέρειες για συγκεκριμένες διαδρομές, οι οποίες πρόκειται να ανακοινωθούν μετά την έναρξη συνομιλιών μεταξύ των δυο χωρών σχετικά με τις εναέριες υπηρεσίες. Η αεροπορική εταιρία φέρεται επίσης να ενδιαφέρεται για τις εγχώριες υπηρεσίες στην Ρωσία και έχει ξεκινήσει «διερευνητικές» συζητήσεις με Ρωσικά αεροδρόμια.

Η Ρωσία αποτελεί αυτή την στιγμή μια μεγάλη λευκή κηλίδα στο δίκτυο της Ryanair, το οποίο περιλαμβάνει τρεις χώρες που συνορεύουν με την Ρωσία. Ο μεγαλύτερος αερομεταφορέας χαμηλού κόστους αυτή την στιγμή, εφόσον παρουσιαστεί η ευκαιρία, θα μπορούσε να εξυπηρετήσει διάφορα σημεία στην Ρωσία από την Ιρλανδία, καθώς και ορισμένες άλλες βάσεις μέσω της ανατολικής και δυτικής Ευρώπης.

Πιθανότητα σημαντικών εξελίξεων στο μέλλον

Στο μέλλον πρόκειται να δούμε σημαντικές εξελίξεις στην αγορά αερομεταφορέων χαμηλού κόστους στην Ρωσία, αν η εγχώρια αγορά της ανοίξει σε ξένους επενδυτές και αν η επιτραπεί στην Ryanair να προωθήσει διεθνείς υπηρεσίες προς την Ρωσία. Παραδοσιακά, η Ryanair έχει επεκταθεί πολύ γρήγορα σε νέες αγορές, και το ίδιο μπορεί να συμβεί και με την Ρωσία.

Η επικείμενη είσοδος της easyJet στην Ρωσική αγορά θα οδηγήσει επίσης σε μια ανατροπή στην κίνηση μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ρωσίας και σε αύξηση της πολύ χαμηλής διεισδυτικότητας των εταιριών χαμηλού κόστους στη Ρωσία. Ο χρόνος θα δείξει αν το 2013 θα αποτελέσει ένα σημείο καμπής για την νεοσύστατη αγορά αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους.